Categories: Blog

5 ocak hangi önemli gün tarihte bugün

5 Ocak hangi önemli gün Tarihte Bugün

5 ocak hangi önemli gün tarihte bugün

5 ocak hangi önemli gün tarihte bugün, 5 Ocak tarihinde yaşanan önemli olaylara bir göz atalım. Tarihte derin izler bırakan bu gün, çeşitli alanlarda önemli gelişmelere sahne olmuştur.

5 Ocak Tarihsel Bir Bakış

Bu özel gün, tarih boyunca farklı anlamlar yüklenmiştir. Tarihçiler, bugünü çeşitli olaylarla ilişkilendirirler ve her biri tarih sahnesinde önemli bir rol oynamıştır.

5 Ocak’ın Önemi

5 Ocak, farklı kültürlerde ve tarih dilimlerinde çeşitli anlamlar taşır. Tarih kitapları, bu günün hem ulusal hem de uluslararası anlamda birçok önemli olaya ev sahipliği yaptığını gösteriyor.

Tarihsel Olaylar

Bugün, tarihte dönüm noktası oluşturan birçok olaya şahitlik etmiştir. Bu olaylar arasında önemli kararların alındığı anlaşmalar, özel anmalar ve devrim niteliğindeki değişimler yer alır.

Kültürel ve Toplumsal Etkiler

5 Ocak’ın tarihte bıraktığı izler, kültürel ve toplumsal yapıda derin etkiler bırakmıştır. Bu etkiler, günümüzde bile hala hissedilmekte ve tarihle bağlantılı birçok kutlama veya anma etkinliğiyle yaşatılmaktadır.

5 Ocak, tarih sahnesinde birçok önemli olaya ev sahipliği yapmış, kültürel ve toplumsal açıdan derin etkiler bırakmış bir gündür. Bu tarihi günü hatırlamak, geçmişimizin önemli bir parçasını anlamak için önemlidir.

5 Ocak, Miladi takvime göre yılın 5. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 360 gün vardır (artık yıllarda 361).

5 Ocak Olaylar

1759 – George Washington, Martha Dandridge ile evlendi.
1781 – Amerikan İç Savaşı: Richmond, Benedict Arnold komutasındaki Kraliyet Donanması tarafından yakıldı.
1809 – 1807-1809 Osmanlı-İngiliz Savaşı’nı sona erdiren Kale-i Sultaniye Antlaşması imzalandı.
1854 – San Francisco adlı buharlı gemi battı: 300 kişi öldü.
1889 – Alman fizikçi Martin Brendel, ilk kez auroraları fotoğrafladı.
1895 – Dreyfus davası: Casusluk suçlamasıyla Fransa’da yargılandığı davada, Yüzbaşı Alfred Dreyfus ömür boyu hapse mahkûm oldu.
1919 – Weimar Cumhuriyeti’nde Alman İşçi Partisi kuruldu. Bu parti daha sonra “Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi” adını alacaktı.
1921 – Çerkez Ethem ve kardeşleri, Yunan İşgal Kuvvetleri’ne sığındılar.
1922 – Adana’nın düşman işgalinden kurtuluşu.
1929 – Anadolu-Bağdat ve Mersin-Tarsus Demiryolları ile Haydarpaşa Garı devletleştirildi.
1930 – Sovyetler Birliği’nde tarımın kolektivizasyonu başladı.
1933 – San Francisco’daki Golden Gate Bridge inşa edilmeye başlandı.
1961 – Yassıada duruşmaları devam ediyor. 6-7 Eylül Olayları davası sonuçlandı. Sanıklardan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve eski İzmir valisi Kemal Hadımlı mahkûm oldular. Aynı gün Fuad Köprülü ve Fahrettin Kerim Gökay Yassıada’dan tahliye edildi.
1968 – Çekoslovakya’da iktidara Prag Baharı’nı başlatacak olan Alexander Dubček geldi.
1974 – Peru’nun Başkenti Lima’da oluşan depremde, 6 kişi öldü ve yüzlerce ev hasar gördü.
1979 – DİSK’in çağrısıyla Türkiye çapında 5 dakika iş bırakma eylemi (Faşizmi Lanetleme Eylemi) yapıldı.
1981 – Türkiye’de Atatürk Yılı, Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren’in TBMM’de yaptığı konuşmayla kutlamalara açıldı.
1989 – ABD jetleri, Libya’ya ait iki MiG-23 uçağını düşürdü.
1993 – ABD’de 1965’ten sonra ilk kez asılarak idam gerçekleştirildi. Seri katil Westley Allan Dodd Washington’da asıldı.
1993 – Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti’nin ilan edilişi.
1997 – Rus güçleri Çeçenistan’dan çekildi.
2005 – Bilinen en büyük cüce gezegen Eris keşfedildi.
2014 – Hindistan, diğer motorlara göre daha fazla yük kaldırabilen, ilk yerli üretim kriyojenik motorla güçlendirilmiş GSLV-D5 roketini uzaya fırlattı.^[1]
2017 – İzmir saldırısı: İzmir Adliyesi’ne bomba yüklü araç ile saldırı düzenlendi. Saldırıda bir polis memuru ve bir adliye çalışanı hayatını kaybetti. Üçü polis, 7 kişi yaralandı.

5 Ocak Doğumlar

1548 – Francisco Suárez, İspanyol Cizvit rahibi, filozof ve teolog (ö. 1617)
1592 – Şah Cihan, Babür İmparatorluğu’nun 5. Hükümdarı (ö. 1666)
1620 – Miklós Zrínyi, Hırvat ve Macar soylusu asker, devlet adamı ve şair (ö. 1664)
1759 – Jacques Cathelineau, Fransız çerçi ve Vendée isyanı lideri (ö. 1793)
1767 – Jean-Baptiste Say, Fransız felsefeci ve ekonomist (d. 1832)
1846 – Rudolf Christoph Eucken, Alman felsefeci, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1926)
1851 – Böcüzade Süleyman Sami, Osmanlı yazar, bürokrat ve siyasetçi (ö. 1932)
1855 – King Camp Gillette, Amerikalı girişimci, mucit ve iş insanı (ö. 1932)
1867 – Dimitrios Gunaris, Yunan hukukçu, siyasetçi ve Yunanistan Başbakanı (ö. 1922)
1871 – Leonid Bolhovitinov, Rus asker ve doğubilimci (ö. 1925)
1874 – Joseph Erlanger, Amerikan fizyolog (ö. 1965)
1876 – Konrad Adenauer, Alman devlet adamı ve Almanya şansölyesi (ö. 1967)
1880 – İbrahim Etem Ulagay, Türk tıp profesörü, hekim ve kimyager (ö. 1943)
1883 – Döme Sztójay, Macar asker, diplomat ve Macaristan Krallığı Başbakanı (ö. 1946)
1884 – Ahmed Ağdamski, Azeri operacı ve oyuncu (ö. 1954)
1897 – Kiyoşi Miki, Japon Marksist düşünür (ö. 1945)
1900 – Yves Tanguy, Fransız-Amerikalı ressam (ö. 1955)
1902 – Stella Gibbons, İngiliz yazar ve romancı (ö. 1989)
1904 – Jeane Dixon, Amerikalı astrolog ve psişik (ö. 1997)
1911 – Jean-Pierre Aumont, Fransız aktör (ö. 2001)
1913 – Nejat Eczacıbaşı, Türk kimyacı ve sanayici (ö. 1993)
1914 – Nicolas de Staël, Fransız ressam (ö. 1955)
1917 – Jane Wyman, Amerikalı oyuncu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2007)
1921 – Friedrich Dürrenmatt, İsviçreli yazar (ö. 1990)
1921 – Jean, Lüksemburg Büyük Dükü (ö. 2019)
1921 – Kemal Ergüvenç, Türk tiyatro, sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (ö. 1975)
1923 – Boris Leskin, Amerikalı sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu (ö. 2020)
1923 – Endel Taniloo, Eston heykeltıraş (ö. 2019)
1923 – Jan Matocha, Çekoslovak kano yarışçısı (ö. 2016)
1924 – Gerry Plamondon, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu (ö. 2019)
1924 – Marc Bonnefous, Fransız diplomat (ö. 2002)
1925 – Jean-Paul Roux, Fransız oryantalist ve Türkolog (ö. 2009)
1928 – Girish Chandra Saxena, Hint bürokrat (ö. 2017)
1928 – Preben Hertoft, Danimarkalı psikiyatrist (ö. 2017)
1928 – Walter Mondale, Amerikalı siyasetçi (ö. 2021)
1928 – Zülfikar Ali Butto, Pakistanlı avukat, politikacı ve Pakistan’ın 9. Başbakanı (ö. 1979)
1929 – Ümit Utku, Türk yönetmen, senarist ve yapımcı (ö. 2016)
1930 – Kay Lahusen, Amerikalı gazeteci
1931 – Alvin Ailey, Amerikalı dansçı, koreograf ve eylemci (ö. 1989)
1931 – Robert Duvall, Amerikalı oyuncu, yönetmen ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1932 – Bill Foulkes, İngiliz millî futbolcu (ö. 2013)
1932 – Raisa Gorbaçov, Mihail Gorbaçov’un eşi (ö. 1999)
1932 – Umberto Eco, İtalyan dil bilimci ve yazar (ö. 2016)
1933 – Anthony Bailey, İngiliz yazar ve sanat tarihçisi (ö. 2020)
1934 – Antoni Pitxot, İspanyol ressam (ö. 2015)
1934 – Phil Ramone, Amerikalı aranjör, yapımcı ve 14 Grammy Ödülü sahibi (ö. 2013)
1935 – Füruğ Ferruhzad, İranlı şair, yazar, yönetmen ve ressam (ö. 1967)
1935 – Jack Hirsh, Kanadalı bilim insanı
1935 – Öner Ünalan, Türk yazar, çevirmen ve araştırmacı (ö. 2011)
1936 – Sylvestre Nsanzimana, Ruandalı siyasetçi (ö. 1999)
1937 – Hélène Cixous, Fransız yazar
1938 – Brian Crowe, İngiliz diplomat (ö. 2020)
1938 – I. Juan Carlos, İspanya Kralı
1938 – Ngũgĩ wa Thiong’o, Kenyalı yazar
1940 – Adnan Mersinli, Türk oyuncu (ö. 2016)
1941 – Hayao Miyazaki, Japon manga ve anime sanatçısı
1942 – Vicki Lansky, Amerikalı çocuk hikâyeleri yazarı ve yayıncı (ö. 2017)
1943 – Atilla Özdemiroğlu, Türk müzisyen (ö. 2016)
1946 – Diane Keaton, Amerikalı oyuncu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1947 – Osman Arpacıoğlu, Türk futbolcu ve spor yazarı (ö. 2021)
1949 – Anne-Marie Lizin, Belçikalı siyasetçi (ö. 2015)
1950 – Mehmet Mümtaz Tuzcu, Türk şair
1952 – Uli Hoeneß, Alman eski futbolcudur
1953 – George Tenet, Amerikalı bürokrat, istihbaratçı ve akademisyendir
1954 – László Krasznahorkai, Macar senarist ve romancıdır
1956 – Gérard Berliner, Fransız şarkıcı, söz yazarı, besteci ve oyuncu (ö. 2010)
1956 – Frank-Walter Steinmeier, bir Alman politikacı
1959 – Maya Lin, Çin asıllı Amerikalı mimar ve sanatçı
1960 – Phil Thornalley, İngiliz müzisyen ve yapımcı
1961 – Iris DeMent, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarıdır
1965 – Vinnie Jones, İngiliz eski futbolcudur
1965 – Okday Korunan, Türk oyuncu ve oyun yazarı
1966 – Özgür Ozan, Türk oyuncu
1968 – DJ Bobo, İsviçreli şarkıcı
1969 – Marilyn Manson, Amerikalı müzisyen
1970 – Erdal Beşikçioğlu, Türk oyuncu
1972 – Sakis Ruvas, Yunan şarkıcı
1975 – Bradley Cooper, Amerikalı tiyatro, dizi ve sinema oyuncusudur
1976 – Diego Tristán, İspanyol futbolcu
1977 – Alaaddin Şahintekin, Türk karateci
1978 – January Jones, Amerikalı aktris ve model
1980 – Sebastian Deisler, Alman futbolcu
1981 – deadmau5, Kanadalı progressive house müzik yapımcısı ve sanatçı
1982 – Janica Kostelić, Hırvat kayakçı
1986 – Deepika Padukone, Hint film aktrisi ve modeldir
1987 – Kristin Cavallari, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1989 – Clara Cleymans, Belçikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1989 – Krisztián Németh, Macar millî futbolcudur
1991 – Soner Aydoğdu, Türk futbolcu
1991 – Denis Alibec, Rumen futbolcudur
1996 – Max Baldry, İngiliz oyuncu
1997 – Egehan Arna, Türk basketbolcu
1998 – Merve Arı, Türk basketbolcu
1999 – Berkin Elvan, Türk öğrenci (ö. 2014)

5 Ocak Ölümler

842 – Mutasım, Abbâsîler’in 8. Halifesi (d. 794)
1066 – Edward, İngiltere Kralı (d. 1003)
1387 – IV. Pedro, Aragon Kralı (d. 1319)
1477 – I. Charles, Burgonya’nın Valois Hanedanı’ndan son Dükü (d. 1433)
1588 – Qi Jiguang, Çinli general ve ulusal kahraman (d. 1528)
1589 – Catherine de’ Medici, Fransa Kraliçesi (d. 1519)
1616 – Simeon Bekbulatoviç, Kasım Hanlığı’nın Hanlarından ve Rus Çarlığı’nın Çarlarından (d. ?)
1713 – Jean Chardin, Fransız kuyumcu ve gezgin (d. 1643)
1714 – III. Mamia Gurieli, İmereti Kralı (d. ?)
1735 – Carlo Ruzzini, Venedikli devlet adamı, diplomat ve Venedik Cumhuriyeti Doçe’si (d. 1653)
1762 – Yelizaveta, Rus İmparatoriçesi (d. 1709)
1776 – Philipp Ludwig Statius Müller, Alman zoolog (d. 1725)
1796 – Anna Barbara Reinhart, İsviçreli matematikçi (d. 1730)
1818 – Marcello Bacciarelli, İtalyan ressam (d. 1731)
1858 – Josef Wenzel Radetzky von Radetz, Avusturyalı general (d. 1766)
1863 – Johann Wilhelm Zinkeisen, Alman tarihçi (d. 1803)
1908 – Smbat Şahaziz, Ermeni eğitimci, yazar ve gazeteci (d. 1840)
1913 – Lewis A. Swift, Amerikalı gök bilimci (d. 1820)
1922 – Ernest Shackleton, İrlandalı-İngiliz kâşif (d. 1874)
1925 – Yevgeniya Boş, Alman asıllı Rus Bolşevik aktivist ve siyasetçi (d. 1879)
1929 – Nikolay Nikolayeviç Romanov, Rus general (d. 1856)
1933 – Calvin Coolidge, Amerikalı siyasetçi ve ABD’nin 30. Başkanı (d. 1872)
1951 – Andrey Platonov, Rus yazar (d. 1899)
1951 – Phillip Jaisohn, Koreli aktivist, gazeteci, politikacı ve hekim (d. 1864)
1953 – Ramiz Gökçe, Türk karikatürist (d. 1900)
1970 – Max Born, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1882)
1972 – Tevfik Rüştü Aras, Türk siyasetçi ve diplomat (d. 1883)
1975 – Arif Nihat Asya, Türk şair ve yazar (d. 1904)
1976 – Hamit Kaplan, Türk Olimpiyat ve Dünya şampiyonu güreşçi (d. 1933)
1976 – Necmeddin Okyay, Türk hattat ve ebru sanatçısı (d. 1883)
1981 – Harold Clayton Urey, Amerikalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1893)
1982 – Ahmet Zaim, Kıbrıslı Türk siyasetçi ve diplomat (d. 1927)
1982 – Edmund Herring, Avustralyalı asker (d. 1892)
1985 – Robert Surtees, Amerikalı görüntü yönetmeni ve Oscar Ödülü sahibi (d. 1906)
1990 – Arthur Kennedy, Amerikalı oyuncu (d. 1914)
1998 – Sonny Bono, Amerikalı şarkıcı, oyuncu ve politikacı (d. 1935)
2001 – Elizabeth Anscombe, İngiliz analitik filozof (d. 1919)
2004 – Tug McGraw, Amerikalı beyzbol oyuncusu (d. 1944)
2009 – Mustafa Ok, Türk asker ve siyasetçi (d. 1925)
2010 – Beverly Aadlen, Amerikalı oyuncu (d. 1942)
2012 – Don Carter, Amerikalı bowling oyuncusu (d. 1926)
2014 – Alma Muriel, Meksikalı oyuncu (d. 1951)
2014 – Annamária Kinde, Macar asıllı Romanyalı gazeteci, yazar ve editör (d. 1956)
2014 – Carmen Zapata, Amerikalı oyuncu (d. 1927)
2014 – Eusébio, Portekizli futbolcu (d. 1942)
2014 – Mustapha Zitouni, Cezayirli millî futbolcu (d. 1928)
2014 – Uday Kiran, Hint oyuncu (d. 1980)
2015 – Eylül Cansın, Türk transeksüel kadın (d. 1992)
2015 – Jean-Pierre Beltoise, Fransız Formula 1 yarışçısı (d. 1937)
2015 – Joy Ali, Fijili boksör (d. 1978)
2015 – Khan Bonfils, Doğu Asya kökenli İngiliz oyuncu (d. 1972)
2016 – Elizabeth Swados, Amerikalı yazar, besteci, müzisyen ve tiyatro yönetmeni (d. 1951)
2016 – Jean-Paul L’Allier, Kanadalı liberal siyasetçi ve gazeteci (d. 1938)
2016 – Memduh Abdülalim, Mısırlı oyuncu (d. 1956)
2016 – Percy Freeman, İngiliz futbolcu (d. 1945)
2016 – Pierre Boulez, Fransız besteci, koro şefi, yazar ve piyanist (d. 1925)
2016 – Rudolf Haag, Alman teorik fizikçi (d. 1922)
2017 – Alfonso Humberto Robles Cota, Meksikalı piskopos (d. 1931)
2017 – Géori Boué, Fransız kadın soprano ve opera sanatçısı (d. 1918)
2017 – Leonardo Benevolo, İtalyan mimar, sanat tarihçisi ve şehir plancısı (d. 1923)
2017 – Rafiq Subaie, Suriyeli aktör, yazar ve yönetmen (d. 1930)
2018 – Antonio Valentín Angelillo, İtalyan futbolcu ve teknik direktör (d. 1937)
2018 – Aydın Boysan, Türk mimar ve gazeteci (d. 1921)
2018 – Henry Jean-Baptiste, Fransız siyasetçi (d. 1933)
2018 – Jerry Van Dyke, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1931)
2018 – John W. Young, Amerikalı astronot (d. 1930)
2018 – Marián Labuda, Slovak oyuncu (d. 1944)
2018 – Münir Özkul, Türk meddah, tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1925)
2018 – Thomas Bopp, Amerikalı astronom, bilim insanı ve kaşif (d. 1949)
2019 – Bernice Sandler, Amerikalı kadın hakları aktivisti, eğitimci ve yazar (d. 1928)
2019 – Dragoslav Šekularac, Sırp futbolcu ve futbol antrenörü (d. 1937)
2019 – Emil Brumaru, Rumen şair ve yazar (d. 1938)
2019 – Erick Haydock, İngiliz müzisyen ve gitarist (d. 1943)
2019 – Maria Dolores Malumbres, İspanyol piyanist, müzik eğitimcisi ve besteci (d. 1931)
2019 – Rudolf Raff, Kanadalı-Amerikalı biyolog ve akademisyen (d. 1941)
2020 – Antoni Morell Mora, İspanyol asıllı Andorralı diplomat, hukukçu, bürokrat ve yazar (d. 1941)
2020 – Walter Learning, Kanadalı tiyatro yönetmeni, oyun yazarı ve oyuncu (d. 1938)
2021 – Annasif Døhlen, Norveçli ressam ve heykeltıraş (d. 1930)
2021 – Bonifácio José Tamm de Andrada, Brezilyalı siyasetçi, hukuk akademisyeni ve gazeteci (d. 1930)
2021 – Christina Crosby, Amerikalı eğitimci, aktivist ve yazar (d. 1953)
2021 – Colin Bell, İngiliz millî futbolcu (d. 1946)
2021 – James Greene, Kuzey İrlandalı aktör (d. 1931)
2021 – João Cutileiro, Portekizli heykeltıraş (d. 1937)
2021 – John Richardson, İngiliz oyuncu (d. 1934)
2021 – José Carlos Silveira Braga, Brezilyalı futbolcu (d. 1930)
2021 – Tyberii Korponai, Sovyet-Ukraynalı futbolcu (d. 1958)
2022 – Lawrence Brooks, Amerika Birleşik Devletleri Ordusu’nun Amerikan gazisi (d. 1909)
2022 – Kim Mi-soo, Güney Koreli aktris ve model (d. 1992)
2022 – Anatole Novak, Fransız profesyonel yol bisikleti yarışçısı (d. 1937)
2022 – George Rossi, İskoç aktör (d. 1961)
2022 – Olga Szabó-Orbán, Rumen eskrimci (d. 1938)
2023 – Kim Deok-ju, Güney Koreli hukukçu (d. 1933)
2023 – Nate Colbert, Amerikalı beyzbolcu (d. 1946)