Türkiye’ deki Enerji Kimlik Belgesi Uygulamasının Konutlara Etkisi
Türkiye’ deki Enerji Kimlik Belgesi Uygulamasının Konutlara Etkisi nedir? Ülkemizde 1980 yıllarında başlayan enerji verimliliği çalışmaları bugünlere çok hızlı bir şekilde gelebilmiştir. Bu çalışmalarda Binalarda Enerji Performansı( BEP), Binalarda Isı Yalıtımı Kuralları Standardı ( TS 825), Enerji Verimliliği (ENVER) Kanunu’nun hazırlanmasıyla birlikte Enerji Kimlik Belgesi’nin ( EKB) verilmeye başlanması önemli gelişmeler olarak kayda geçmiştir.
Günümüzde yukarıda bahsettiğimiz çalışmalar sayesinde enerji arz güvenliği ve sürdürülebilirliğini hayata geçirilebilmesi için geleneksel enerji kaynakları olan fosil yakıtların yerini daha temiz ve güvenilir olan yenilenebilir enerji kaynakları almaya devam etmektedir.
Türkiye’de enerji arz ve talebi hızla artmaktadır. Enerji konusu bugün Türkiye’nin önünde problem olarak durmaktadır ve gelecek yıllarda da bir sorun olarak durmaya devam edecektir. İşte bu sebeple son on yıllık dönemde enerji verimliliği ciddi bir şekilde ülke gündeminde yer edinmeye başlamıştır. Gelişmekte olan ülkelerden birisi sayılan Türkiye için enerji hem gerekli hem de stratejik olarak çok önemli olan özellikleri barındırır.
Ev Kimliği Nedir?
Son zamanlarda Türkiye’de atılması planlanan enerji verimliliği projeleri hayata geçirilebilirse enerji masraflarının en aza indirilmesi, elde edilen tasarruf ve buna bağlı olarak enerji ithalatının azaltılmasıyla ekonomide dışa bağımlılığın düşürülmesi, çevresel düzenleme ve iklim değişikliğiyle baş etmede tasarruflu ve verimli enerji kullanımının faydalarını görmeye başlayacağız.
Enerji, ekonomik ve sosyal kalkınmanın önemli bileşenlerinden biri olarak görüldüğünden ülkeler enerji arz güvenliğini sürdürülebilir kaynaklardan gerçekleşmesini sağlamak için çeşitli önlemler almakta, enerji stratejilerini ve politikalarını oluşturmaktadır.
Her ülke gibi Türkiye de enerji stratejileri ve politikaları oluşturmaktadır. Ülkelerin daha çok mal ve hizmet üretebilmeleri ve hayat koşullarını iyileştirebilmeleri enerji kullanımı ile mümkündür. Doğal kaynakların çok hızlı bir şekilde tüketilmesi, artan çevre kirliliği ve enerji maliyetleri gibi koşullar göz önünde bulundurulduğunda; enerjinin her alanda daha verimli ve etkin kullanılması gerektiği görülmektedir.
Ülkeler bu amaçla enerji stratejilerini geliştirirken mevcut durumunu göz önünde bulundurmak zorundadır. Türkiye’nin mevcut durumuna bakıldığında kömür ve yenilenebilir birincil kaynaklarımızın rezervleri, girmeyi çok fazla arzuladığımız Avrupa Birliği ülkeleriyle karşılaştırdığımızda iyi seviyede olmasına karşın, toplam enerji tüketimimizin %60’ını oluşturan petrol ve doğalgazda “görünür” rezervlerimiz yok denecek kadar azdır. Türkiye bu veriye dayanarak gelecek planlamalarını yapmaya çalışmaktadır. Peki; Türkiye’ deki Enerji Kimlik Belgesi Uygulamasının Konutlara Etkisi Nedir?
Enerji kimlik belgesi nasıl alınır
Küresel ekonomilerin büyük oranlarda kullandıkları yenilenebilir enerji kaynakları; hidrolik enerji, jeotermal enerji, biyo kütle enerjisi, güneş enerjisi ve rüzgâr enerjisinden oluşmaktadır. Tükenebilir enerjiyi kullanıldığı zaman kısa sürede yerine konulamayan enerji türü olarak tanımlanabilir. Günümüzde dünyanın pek çok yerinde kullanımda olan temel enerji kaynakları ise fosil yakıtlar, nükleer yakıtlar ve hidrolik kaynaklardır ve fosil yakıtlar küresel enerji talebinin büyük bir bölümünün karşılandığı kaynaklardır.
Kullanımda ilk sırada bulunan enerji kaynaklarından fosil yakıt rezervlerinin coğrafi dağılımı incelendiği zaman; enerji kaynak rezervlerinin belirli bölgelerde yoğunlaşmış durumda olduğu görülmektedir. Enerji kaynaklarının dengeli bir dağılım seyretmemesi pek çok ülkenin enerji kaynakları açısından fakir olduğunu göstermektedir. Fosil yakıt kaynağı bulunmayan veya yeterli düzeyde rezervi bulunmayan bu ülkeler için enerjiye ulaşım problemi yaşanmasına sebebiyet vermektedir.
Enerjiye ulaşım problemiyle karşı karşıya bulunan bu ülkeler, hızla artan enerji ihtiyaçlarını çok fazla miktarlarda enerji kaynağı ithalatı yaparak dış ülkelerden almak zorunda kalmaktadırlar. Bu durum enerji ithalatçısı mevkiinde bulunan ülkelerin ekonomik bütçesinde enerjinin yüksek bir paya sahip olması anlamına gelmektedir. Bir anlamda ülkenin ekonomik büyümesi ve kalkınması da dış ülke kaynaklarına bağımlı demektir.
Enerji kimlik belgesi nereden alınır
1973 ve 1974 yıllarında yaşanan petrol krizlerinden dolayı enerji arzındaki azalma, enerji ve enerji arzı güvenliğinin (sürekliliğinin) önemini gözler önüne sermiş ve dünyayı alternatif enerji kaynakları bulma arayışına itmiştir. Bu süreçte yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına geçilmesine yönelik çalışmalara ağırlık vermişlerdir. 2000’li yıllar alternatif enerji kaynaklarına verilen değerin ve yapılan yatırımların yükselişe başladığı yıllar olmuştur.
Büyüyen ve sürekli gelişen bir ekonomiye sahip bulunan Türkiye; enerji ihtiyacı devamlı artmaya başlamış, tükettiği enerjinin büyük bir bölümünü ithalat yoluyla karşılama yöntemini kullanan ve yenilenebilir enerji kaynakları potansiyeli bakımından yüksek değere sahip bir ülkedir. Ülkemizde 2009 ve sonraki yıllarda yenilenebilir enerjide önemli gelişmeler yaşanmıştır.
Petrol ve doğalgazı en fazla kullandığımız alan elektrik enerjisi üretim alanı olduğundan Türkiye elektrik enerjisini etkin ve verimli kullanarak petrol ve doğalgaza olan gereksinimini azaltmaya çalışmaktadır. Bu sayede Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığı azalacak, AB ülkeleri ile enerjide rekabet edebilecek düzeye gelecektir. Burada ülkemizin önceliği enerji potansiyelini doğru bir şekilde değerlendirebilmek olmalıdır.
Enerji kimlik belgesi ne işe yarar
Türkiye’nin enerji potansiyelini fosil ve yenilenebilir enerji kaynakları olmak üzere iki kısım şeklinde inceleyebiliriz. Maden kömürü, linyit, asfaltit, petrol ve doğal gaz ülkemizde yer alan fosil enerji kaynaklarıdır. Fakat Türkiye linyit dışında bu kaynak türleri açısından maalesef zengin bir ülke değildir. Yenilenebilir enerji kaynaklarından ise hidrolik, rüzgar, güneş, jeotermal ve biyokütle enerjisi açısından zengin bir birikime sahiptir.
Türkiye’de birincil enerji kaynakları tüketiminde en büyük oran %38’lik pay ile doğalgaza aittir. Onu %31 oranı ile elektrik , % 23 ile motorin, %4 ile benzin takip etmektedir. Bu oranlara bakıldığı zaman Türkiye’nin enerjide ithal kaynaklara olan bağımlılığı ön görülebilmektedir.
Enerji tüketim oranlarının yüksek olması enerjiyi verimli kullanma zorunluluğu doğurmuştur. Dünya’nın enerji ihtiyacı her geçen gün artmaktadır. Önümüzde bulunan 25 yıl için enerji ihtiyacında beklenen yıllık ortalama artış miktarı %1.7’dir. İhtiyacın 2002–2030 yılları arasında %60 artış göstermesi beklenmektedir. 2002 yılında 10.3 MTEP olan enerji ihtiyacı, 2030 yılında yaklaşık olarak 16.5 MTEP’e ulaşması beklenmektedir. Diğer yandan, enerji kaynakları arzında bir artış söz konusu olmayacaktır.
Enerji kimlik belgesi yönetmeliği
Yenilenebilir kaynaklara yönelik araştırma ve uygulamalar giderek artsa da henüz ekonomik anlamda istenen maliyetlerde ve ölçülerde üretim oluşabilmiş değildir. Bir ülke ekonomisinde enerji tüketim seviyesini belirleyen iki faktör vardır. Bunlar; ekonomideki üretim seviyesi, ekonominin şekli ve ekonomik çıktı başına düşen enerji oranıdır. Enerji tüketim seviyesini belirleyen bu son faktör, enerji yoğunluğu etkisi olarak adlandırılmaktadır. Enerji yoğunluğu her ülkede kullanılan bir göstergedir ve enerji verimliliğinin karşılaştırılmasında ve takibinde yaygın bir şekilde kullanılan araçlardan biridir.
Enerji kaynaklarının tümü ele alındığında dünyada her gün 205 milyon varil enerji tüketilmektedir. Enerji;, endüstride, ulaşımda, konut sektöründe ve güç sektöründe kullanılmaktadır. Teknoloji, gelecek için enerjiyi daha verimli kullanmanın yollarını bulmaya çalışmaktadır. Bundan dolayı kişi başına enerji tüketimi yerine enerji başına üretim verimliliği (enerji yoğunluğu) ülkelerin gelişmişlik seviyelerini ortaya çıkarmak amacıyla tercih edilmektedir ve GSYİH başına tüketilen birincil enerji oranını göstermektedir. Bir ülke veya sektörde hesaplanan enerji yoğunluğu ne kadar düşük seyrederse, enerji verimliliği o kadar yüksek olmaktadır. Yani enerji verimliliği ile enerji yoğunluğu birbirine zıt bir şekilde hareket etmektedir.
Enerji kimlik belgesi almak için gerekli evraklar
Enerji verimliliği ve yoğunluk birbirine zıt hareket ederken bunları etkileyen çevresel ve iklimsel koşulları da öz önünde bulundurmakta fayda vardır. neredeyse hayatın her alanını etkileyen çevre ve iklimsel koşullar enerji sektöründe de etkisini göstermektedir.
Enerji üretim ve tüketimindeki tüm aşamalarda dikkate değer ölçüde emisyon açığa çıkması iklim değişikliğinin en önemli sebebidir. Bu emisyonlara ek olarak fosil temelli yakıtların kullanımı, sera gazları, azot oksitler, sülfür oksitler gibi zehirli gazları da ortaya çıkarmakta ve bu gazlar da asit yağmuru gibi birden fazla sağlık ve çevresel sıkıntılara sebep olmaktadır. Enerji ihtiyacını, emisyonları ve dolayısıyla iklim değişikliğini durdurabilmenin en ekonomik ve etkili olabilecek yolu enerji verimliliğidir. Enerji verimliliğini sürdürülebilirlik bakımından ele aldığımızda; enerji tüketimindeki artışı düşürülürken, refahın yükseltilmesi düşük karbon ekonomisiyle olanaklıdır.
Küresel hava kirliliği sorununun en önemli sebeplerinden olan enerji üretimi ve tüketiminin dünyadaki ölüm nedenleri arasında 4. sırada olduğu ve her yıl yaklaşık 6,5 milyon kişinin ölümüne neden olduğu belirtilmektedir. Bu sebeple enerji verimliliğinin yükseltilmesi hava kirliliği etkisinin en aza indirilmesi açısından en önemli önlemlerden biri olarak bilinmektedir.
Ülkemizde iklim değişikliğinin kötü etkilerini düşürmek ve CO2 emisyonunu azaltmak için, enerji verimliliği kıymetli bir önlem haline gelmiştir. Ülkemiz, enerjide büyük ölçüde dışa bağımlı bir ülke olduğu için tükettiği enerjinin büyük bir bölümünü ithal etmektedir.. Bu olumsuzluğun düzeltilebilmesi için son zamanlarda yenilenebilir enerji kaynaklarının etkin kullanımı ve enerji tasarrufu konularında önemli çalışmalar yürütülmektedir.
Enerji kimliği zorunluluğu
Ülkemizdeki enerji politikası; enerji talebinin, hedefteki ekonomik gelişmeyi gerçekleştirmek, sosyal kalkınmaya destek verecek ve sosyal kalkınmayı yönlendirecek biçimde, yeterli, güvenilir, ekonomik koşullarda ve çevresel şartlar da göz önüne alınarak sağlanması olarak belirlenmiştir. Binalarda enerji verimliliği çalışmaları; birçok ekonomik ve sosyal katkıyı da beraberinde getirmektedir. Yeni iş alanları açması , sağlık ve üretimi pozitif yönde etkilemesi, kaynak verimliliği sağlayarak maliyetleri düşürmesi bunların başında gelmektedir. Binalarda enerji verimliliği uygulamalarının en önemli faydası ise hiç kuşkusuz bu alanlara yapılacak yatırımları artıracak olmasıdır.
Enerji Kimlik Belgesi’nde “A+” (en düşük) ile “G” (en yüksek) arasında enerji kategorileri yapılmakta olup, binanın/dairenin ısıtma, soğutma ve eve ait sıcak su için nominal enerji talebi ve bunların yasal sınırları da kWh/m2-yıl bazında bulunmaktadır.
Yetkili uzmanlar tarafından hazırlanan enerji kimlik belgeleri 10 yıl süreyle geçerlidir. Bu süre, EKB’yi halkın görebileceği yere asmakla yükümlü olan konut dışı ve 1 000 m2’den büyük binalarda ise 6 yıl olarak sınırlandırılmıştır.
Enerji kimlik belgesi düzenlenen yıldan itibaren 10 yıl geçerliliği bulunmaktadır. Bu belge, yeni binalar için yapı kullanma izin belgesinin olması gereken bir parçasıdır. Enerji kimlik belgesinin bir nüshası bina sahibi, yöneticisi, yönetim kurulu veya enerji yöneticisince korunmalı, bir nüshası da bina girişinde rahatlıkla
görülebilecek bir yerde asılı bulundurulmalıdır. Enerji kimlik belgesi, binanın yıllık birincil enerji ihtiyacının farklılık göstermesi durumuna yönelik herhangi bir uygulama yapılması durumunda, “Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği”ne uygunluk kapsamında bir yıl içinde yenilenir. Enerji kimlik belgesinin, binanın bütünü için hazırlanması zorunluluk arz etmektedir. Ayrıca, isteğe göre kat mülkiyetini haiz bir bağımsız bölüm veya farklı kullanım durumları için düzenlenebilir.
Yorumlar kapalı.